Tekst:
Justyna
Sobolak
Nie daj się
jet lagowi w wakacje
Wakacyjne podróże często łączą się z przekraczaniem różnych stref czasowych, co wybija nas
z rytmu dobowego, w którym funkcjonujemy na co dzień. Efektem tego jest tzw. jet lag, zwany
również zespołem zmiany strefy czasowej. Czym jest ta przypadłość i jak sobie z nią radzić, aby nie
popsuła nam pierwszych dni wakacyjnego wypoczynku?
227
lifestyle
Jet lag to przypadłość, na którą
cierpią osoby latające w długie
podróże w kierunku równoleż-
nikowym (wschód-zachód). Spo-
wodowany jest on powolnym
dostosowywaniem się zegara
biologicznego do czasu. Dale-
ka i długotrwała podróż, jeśli to-
warzyszy jej zmiana kilku stref
czasowych, powoduje bowiem
zaburzenie naszego zegara biolo-
gicznego. Zakłócony zostaje nie
tylko rytm spania i czuwania, ale
także regularny przebieg wielu
funkcji organizmu. To dlatego po
wyjściu z samolotu odczuwamy
zmęczenie i trudno nam przysto-
sować się do zastanej pory dnia.
Borykamy się z brakiem apetytu
i bólem głowy.
MĘCZĄCE
SkUTki
PodRÓŻy
Intensywność objawów jet lagu
zależy od kilku czynników, m.in.
od indywidualnych predyspo-
zycji, od zachowania w czasie
podróży i przed nią. Najbardziej
uciążliwe dla organizmu jest
przekraczanie w krótkim cza-
sie więcej niż czterech stref cza-
sowych. Silniej odc zuwamy
negatywne skutki zmiany stre-
fy czasowej przy podróżowa-
niu z zachodu na wschód, kiedy
doba się skraca. Podróż w kierun-
ku, który wydłuża dobę (wschód-
-zachód), znosimy o wiele łatwiej.
Ta różnica wynika z tego, że nasz
biologiczny zegar ma tenden-
cję do rytmu, który przekracza
24 godziny. Podczas podróży ze
wschodu na zachód dzień sta-
je się dłuższy, dlatego jet lag ma
łagodniejszy charakter. Najmniej
problemów doświadczają oso-
by podróżujące w tej samej stre-
fie czasowej. Zwykle odczuwają
tylko zmęczenie podróżą. Prze-
kraczanie kilku stref czasowych
i podróż w kierunku wschodnim
znacznie wydłużają czas potrzeb-
ny do adaptacji, stąd też objawy
są bardziej nasilone.
zwaLczyĆ
JET LaG
Zmęczenie może skutecznie
uniemożliwić nam realizację
planów związanych z podróżą.
Warto wiedzieć, że negatywne
skutki jet lagu można w dużym
stopniu ograniczyć. Wystarczy
odpowiednio przygotować się
do podróży. Pomaga także akli-
matyzacja po przybyciu na miej-
sce. Na kilka dni przed wylotem
warto rozpocząć resetowanie
naszego zegara biologicznego.
W miarę możliwości należy tak-
że dużo wypoczywać. W dniach
poprzedzających podróż zale-
ca się wykonywanie ćwiczeń
fizycznych oraz spożywanie lek-
kich posiłków. Dobrze jest także
powstrzymać się od picia kawy
zarówno przed podróżą, jak
i w trakcie jej trwania. Opóźnia
ona bowiem przestawienie się
zegara biologicznego na nowy
czas. Warto także zaraz po wej-
ściu na pokład samolotu prze-
stawić zegarek. To pozwoli nam
psychicznie przyzwyczaić się do
nowego czasu.
w STRoNĘ
ŚwiaTŁa
Po przylocie należy jak najszybciej
dostosować się do obowiązujące-
go rytmu dnia. Spożywać posiłki
w godzinach przyjętych w danym
kraju i położyć się spać dopiero
w godzinach wieczornych. Warto
przemęczyć się kilka godzin i po-
czekać na obowiązującą w danym
kraju porę snu. Jest to jeden z naj-
skuteczniejszych sposobów na
walkę z objawami jet lagu. Zaraz
po wylądowaniu w kraju docelo-
wym, jeśli to możliwe, należy uni-
kać sytuacji stresujących i takich,
w których szybko musimy podej-
mować ważne decyzje. Starajmy
się też nie wykonywać ciężkich
prac fizycznych. Organizm po-
trzebuje czasu, by oswoić się
z nowym rytmem. Uważa się, że
proces adaptacji powinien trwać
tyle dni, ile stref czasowych zosta-
ło przekroczonych w czasie lotu
w kierunku wschodnim. W przy-
padku podróży na zachód proces
oswajania się z nowym rytmem
powinien stanowić połowę licz-
by przekraczanych stref. Bardzo
ważne w zmniejszaniu skutków
jet lagu jest przebywanie na świe-
żym powietrzu i eksponowanie
się na światło słoneczne. Światło
dzienne sprawia bowiem, że or-
ganizm szybciej dostosowuje się
do nowego otoczenia.
Jet lagmoże skutecznie uprzykrzyć
nampobyt za granicą. Planującwa-
kacje w odległych krajach, warto
pamiętać o prostych sposobach ni-
welowania tej dolegliwości.
